Topic về việc học Tiếng Anh ở cấp III

[Hiền lành]

Tối nay tự nhiên ngứa tay, lên đấy chém gió một chút với các em ở trường cũ một chút về việc học Tiếng Anh ở trường cấp 3 Giọng điệu trong bài này rõ ràng mang tính chất hơi dạy bảo và bề trên, mong các em thông cảm.

Theo như anh thấy cho đến khóa 05-08 (tức là khóa anh) trở về trước, việc học English ở các chuyên không phải chuyên Anh không được chú trọng, mà phải nói là gần như bị bỏ ngỏ. Từ sau khi anh ra trường thì tình hình có vẻ là cũng không cải thiện lên nhiều lắm. Anh xin nói thẳng vào nguyên nhân và cách khắc phục luôn.

Học sinh trường mình (và hầu hết các trường vùng núi) hầu hết đều có đặc điểm là dân "chí" thấp, tức là không đặt mục tiêu ra xa hơn thi Đại học (có gì mạo phạm anh em bỏ qua). Dĩ nhiên là trong tình cảnh nghèo thông tin, đói giáo viên giỏi hiện nay ở tỉnh ta thì chưa thể khắc phục được, nhưng các em hoàn toàn có thể tự vươn lên trong con đường học vấn của mình bằng những công cụ tuyệt vời: Internet, máy tính và sách vở.

Có Internet, các em thoải mái tìm hiểu kinh nghiệm học Tiếng Anh của nhũng người giỏi giang, tìm hiểu mọi thông tin về các giáo trình, v.v... các em thả sức tiếp xúc với nguồn thông tin, tin tức thế giới bên ngoài bằng Tiếng Anh, không sợ lạc hậu...

Có máy tính, các em có từ điển tra gần như bất kì từ nào trong 5s, có đủ dung lượng chưa vài chương trình luyên nghe nói đọc, chưa phim Anh Mỹ, v.v...

Có sách vở, dĩ nhiên là có tri thức ...

Và trên hết, với những công cụ đó, các em hoàn toàn có đủ sức để đặt mục tiêu của mình rất xa từ ngay những năm học trung học này. Đó là DU HỌC, là HỌC BỔNG, là trở thành CÔNG DÂN QUỐC TẾ v.v... Những con người ở thành phố khác, tỉnh khác, đất nước khác cũng có chung điều kiên như em, có khi kém hơn nhiều, nhưng lại có thể làm được những việc mà đến sinh viên chúng ta cũng không dám mơ tới, là sao!

Đó chính là do các em không có được đủ động lực, không có được tầm nhìn đủ rộng (lại xin lỗi nếu có mạo phạm) để có thể đặt cho mình một mục tiêu xa hơn, cao hơn.

Anh thừa nhận, anh là một người may mắn có được gia đình có điều kiện để cấp cho anh 1 đường truyền Internet (dù không mạnh mẽ gì lắm) để có thể tiếp cận với bên ngoài; nhưng nếu không có điều đó, thì chẳng lẽ bó tay sao? Bạn bè anh học dựa phần lớn vào sách vở, anh cũng thế. Học sinh cấp 3 đều phải đối mặt với các kì thi học kì, ôn thi đại học chiếm rất nhiều thời gian, lấy đâu thời gian ra mà học những cái lúc đó không cần lắm, như Tiếng Anh chẳng hạn? Nhưng anh chắc chắn rằng, một khi các em có đủ sức cày bừa Toán, Lý, Hóa, Sinh, Văn, Sử, Địa khó nuốt, thì không có lý gì một thứ ngôn ngữ phổ thông, toàn cầu mà mình không thể làm chủ, ít ra sử dụng cũng thông thạo tương đối được, nhỉ

Anh xin được nói với các em rằng, bọn học sinh cấp III Hà Nội, chúng nó học ngang bọn mình các môn khác thôi, chứ về hoạt động xã hội với NGOẠI NGỮ thì học sinh 12 của mình cũng phải gọi bọn trẻ con lớp 10 bọn nó bằng "Thầy" xưng "em". Vì sao, vì bọn nó có bố mẹ cho đi học, có thầy cô dạy dỗ định hướng, có bạn bè cạnh tranh, có điều kiện đầy đủ, có thông tin toàn diện... nhưng nói tóm lại, chúng nó có mục đích cao hơn bọn mình , đó không là DU HỌC Mỹ, thì cũng là Anh, Singapore, Úc. Chúng nó có định hướng cả, có sự chuẩn bị cực kì kĩ lưỡng để nắm bắt cơ hội ra nước ngoài học tập. Các em cứ lên những trang web của học sinh hà nội, như của Ams, của Vietabroader, v.v... mà xem, bọn nó học Tiếng Anh từ bé như điên, học liên tục lên lớp 11 thi SAT, thi TOEFL, IELTS để có chứng chỉ apply du học; rồi năm 12 đi làm NGO, đi tình nguyện liên tục để làm đẹp hồ sơ. Báo đài nói phét, ai bảo bọn học sinh nhà giàu gà mờ, so ra chúng nó khôn ranh hơn mình gấp tỉ lần ấy.

Anh xin nói với các em lớp 10, lớp 11, và lớp 12 rằng các em hãy ngay lúc này, ngay sau khi đọc qua mấy dòng ngớ ngẩn này của anh hãy vào trang google.com.vn rồi gõ tìm "Kinh nghiệm học Tiếng Anh" ngay, thì còn có hy vọng bắt kịp với dân Hà Nội, rồi mới có hy vọng bắt kịp với nước ngoài, để nước ta có cơ hội "sánh vai với cường quốc 5 châu".

Xin lỗi các em, anh đi hơi xa chủ đề tí. Back lại việc học Tiếng Anh ở cấp 3, như điều kiện tỉnh ta bây giờ, anh có vài lời khuyên cho các em:
_ Mỗi ngày học Tiếng Anh trong 1 tiếng (thế là đủ đẹp, nếu bắt đầu từ lớp 10 thì việc này sẽ cho các em nội công rất là thâm hậu).
_ Tự mình tìm mua, download những sách, giáo trình về tiếng Anh. Đặt mục tiêu học Tiếng Anh cụ thể theo sách, theo giáo trình: mỗi giáo trình mình chỉ cho thời hạn là bao nhiêu ngày đó thôi, rồi cứ thể mà làm theo, đảm bảo các em sẽ không dám chậm trễ, vì hôm sau sẽ phải làm bù rất cực khổ
_ Liên tục tìm hiểu kinh nghiệm học hành của người đi trước (hỏi han, tra NET)

Cuối cùng anh xin copy ra đấy 1 đoạn chính anh viết trong forum trường đại học của mình. Mong các em lĩnh hội được nhiều để áp dụng.
Trong chuyện đi học thêm thì anh không có nhiều kinh nghiệm lắm (vì chả đi bao giờ) nên sẽ không đề cập đến, chỉ nói đến tự học thôi nhé.
Thứ nhất, tự học được đặt lên hàng cao nhất. Học thêm chỉ là bổ trợ, update những mảng mình thiếu và giúp mình biết "mình đáng ở đâu trên đời chứ".
Thứ hai, tự học ngữ pháp bằng cách kết hợp đọc + viết là cách hay nhất, các em có thể lên 2 nguồn sau thể tìm text luyện đọc:
_ BBC News: kênh thời sự mì ăn liền, văn phong đậm đặc chất Anh, mỗi ngày 3 news là đủ, 2 tuần đảm bảo đọc thoải mái (nhớ ôn lại từ thường xuyên).
_ VOA News: cũng mì ăn liền hơn nhưng Tiếng Anh của nó khá là dễ hiểu.
Đọc 2 cái này xong cứ thế bắt chước lại trong nhật ký bằng Tiếng Anh (note của Facebook, blog), cứ publicize lên có người comment sửa chữa chửi bới cho mà tiến bộ

Thứ 3, tự học nghe đọc có rất nhiều cách, nhưng có nguyên tắc cơ bản sau:
_ Đắm mình trong ngoại ngữ (ở đây là Tiếng Anh): xem phim, nghe nhạc, nghe tin tức, xem tivi (mình ghen tị những ai có truyền hình cáp ), sách Audiobook, các bài nghe của IELTS, TOEFL. KẾT HỢP NHIỀU HÌNH THỨC ĐỂ KHÔNG BỊ NHÀM.
_ cố gắng trong 1 khoảng thời gian nhất định thì học bám theo 1 giáo trình nhất định (cái này thì tùy chọn, thích Headway cũng chả ai cấm, Market Leader đi trước thời đại cũng được), và phải hoàn thành đúng hẹn, đúng kế hoạch (vỡ kế hoạch ai chiu )
_ Tìm bạn chat để nói: cái này thời gian đầu rất dễ vì ai cũng eager, có thể dùng skype để chất lượng âm thanh tốt hơn.
Túm lại, phương pháp nào thì phương pháp, cốt yếu vẫn là NỖ LỰC

Một trong những trở ngại lớn nhất của chúng ta khi học một ngoại ngữ ấy là chúng ta quá… thông minh và có quá nhiều kinh nghiệm.

Quá thông minh: vì mình không thể nào chấp nhận nghe một câu mà mình không hiểu: cần phải hiểu một câu nói gì trước khi nghe tiếp câu thứ hai, nếu không thì mình không buồn nghe tiếp.

Quá kinh nghiệm: Cuộc đời đã dạy ta không nghe những gì người khác nói mà chỉ hiểu những gì mà nội dung chuyển tải. Nếu không hiểu nội dung, chúng ta không thể lặp lại lời người kia. Cũng vì thế mà - trong giai đoạn đầu học ngoại ngữ - mỗi lần nghe một câu tiếng Anh thì trong đầu phải dịch ra được tiếng Việt thì mới yên tâm, bằng không thì … câu ấy không có nghĩa.

Thế nhưng, đấy là lối học sinh ngữ ngược chiều. Tôi biết được 6 ngôn ngữ, trong đó có ba ngôn ngữ thành thạo nghe nói đọc viết: Việt - Anh - Pháp, và tôi thấy rằng trong các ngôn ngữ tôi biết thì, một cách khách quan, nghe và nói tiếng Việt là khó nhất (vì ở phương tây, không có ngôn ngữ nào mà mình đổi cao độ của một từ thì ý nghĩa từ ấy lại thay đổi: ma - má - mà - mạ - mã - mả). Nhưng các bạn ở forum này, cũng như tôi, đều không có vấn đề gì cả với cái sinh ngữ khó vào bậc nhất ấy!

Tuy nhiên, những thầy cô dạy chúng ta nghe nói tiếng Việt chẳng phải là những vị chuyên viên ngôn ngữ như các thầy cô ngoại ngữ mà ta học tại các trường. Thầy dạy tiếng Việt chúng ta là tất cả những người quanh ta từ ngày ta ra đời: cha mẹ, anh chị, hàng xóm, bạn bè… nghĩa là đại đa số những người chưa có một giờ sư phạm nào cả, thậm chí không có một khái niệm nào về văn phạm tiếng Việt. Thế mà ta nghe tiếng Việt thoải mái và nói như sáo. Còn tiếng Anh thì không thể như thế được. Ấy là vì đối với tiếng Việt, chúng ta học theo tiến trình tự nhiên, còn ngoại ngữ thì ta học theo tiến trình phản tự nhiên.

Từ lúc sinh ra chúng ta đã NGHE mọi người nói tiếng Việt chung quanh (mà chẳng bao giờ ta phản đối: "tôi chẳng hiểu gì cả, đừng nói nữa"! Mới sinh thì biết gì mà hiểu và phản đối!). Sau một thời gian dài từ 9 tháng đến 1 năm, ta mới NÓI những tiếng nói đầu tiên (từng chữ một), mà không hiểu mình nói gì. Vài năm sau vào lớp mẫu giáo mới học ĐỌC, rồi vào lớp 1 (sáu năm sau khi bắt đầu nghe) mới tập VIẾT… Lúc bấy giờ, dù chưa biết viết thì mình đã nghe đưọc tất cả những gì người lớn nói rồi (kể cả điều mình chưa hiểu). Như vậy, tiến trình học tiếng Việt của chúng ta là Nghe - Nói - Đọc - Viết. Giai đoạn dài nhất là nghe và nói, rồi sau đó từ vựng tự thêm vào mà ta không bao giờ bỏ thời gian học từ ngữ. Và ngữ pháp (hay văn phạm) thì đến cấp 2 mới học qua loa, mà khi xong trung học thì ta đã quên hết 90% rồi.

Nhưng tiến trình ta học tiếng Anh (hay bất cứ ngoại ngữ nào) thì hoàn toàn ngược lại.

Thử nhìn lại xem: Trước tiên là viết một số chữ và chua thêm nghĩa tiếng Việt nếu cần. Và kể từ đó, học càng nhiều từ vựng càng tốt, kế đến là học văn phạm, rồi lấy từ vựng ráp vào cho đúng với văn phạm mà VIẾT thành câu! Rồi loay hoay sửa cho đúng luật! Sau đó thì tập ĐỌC các chữ ấy trúng được chừng nào hay chừng ấy, và nhiều khi lại đọc một âm tiếng Anh bằng một âm tiếng Việt! (ví dụ fire, fight, five, file… đều được đọc là ‘phai’ ). Sau đó mới tới giai đoạn NÓI, mà ‘nói’ đây có nghĩa là Đọc Lớn Tiếng những câu mình viết trong đầu mình, mà không thắc mắc người đối thoại có hiểu 'message' của mình hay không vì mình chỉ lo là nói có sai văn phạm hay không. Lúc bấy giờ mới khám phá rằng những câu mình viết thì ai cũng hiểu, như khi mình nói thì chỉ có mình và … Thượng Đế hiểu thôi, còn người bản xứ (tiếng Anh) thì ‘huh - huh’ dài cổ như cổ cò! Thế là học nói bằng cách sửa đổi phát âm những từ nào chưa chuẩn cho đến khi người khác có thể hiểu được.

Sau thời gian dài thật dài, mình khám phá rằng mình từng biết tiếng Anh, và nói ra thì người khác hiểu tàm tạm, nhưng khi họ nói thì mình không nghe được gì cả (nghĩa là nghe không hiểu gì cả). Lúc bấy giờ mới tập NGHE, và rồi đành bỏ cuộc vì cố gắng mấy cũng không hiểu được những gì người ta nói.

Vấn đề là ở đó: chúng ta đã học tiếng Anh ngược với tiến trình tự nhiên, vì quá thông minh và có quá nhiều kinh nghiệm. Tiến trình ấy là Viết - Đọc - Nói - Nghe!

Vì thế, muốn nghe và nói tiếng Anh, chuyện đầu tiên là phải quên đi kinh nghiệm và trí thông minh, để trở lại trạng thái ‘sơ sinh và con nít’, và đừng sử dụng quá nhiều chất xám để phân tích, lý luận, dịch thuật!
Em đã đọc đc điều này từ một ng bạn
Nguồn từ: http://chuyenhvt.net