. SÁNG TÁC DỰA TRÊN MỘT CÁCH ĐỆM ĐÀN



Cách sáng tác này khá thông dụng trong nhạc Âu Tây nhưng hình như chưa được dùng nhiều trong âm nhạc Việt Nam.

Cách này khởi đầu khi người làm nhạc, hay ban nhạc trong một jam session (ban nhạc chơi ngẫu hứng với nhau để trao đổi ý hay tìm ý mới), dùng cách chơi đàn của mình làm căn bản cho ca khúc. Khác với những cách sáng tác đã được trình bày, người làm nhạc không khởi sự từ một đề tài, một lời ca hay một giai điệu, mà chỉ chơi đàn để tự gợi cảm hứng. Thông thường người sáng tác sẽ tìm ra một ngón đàn nghe thật hợp tai gồm những thành phần sau đây:

một chuỗi hợp âm căn bản, thường không quá 3, 4 hợp âm,
một nhịp điệu khá lôi cuốn, mới mẻ
một cách chơi đàn gồm một motif (tạm dịch, câu mẫu) được lập đi lập lại liên tục.
Khi tìm ý, ngón đàn đó được chơi đi chơi lại nhiều lần để làm nền tảng và hạt nhân cho ca khúc. Những thành phần khác của bài hát như giai điệu, lời ca lần lượt được ghép vào qua sự ca hát ngẫu hứng hay ban nhạc chơi ngẫu hứng trên cái nền nhạc đó.


Vì đặc tính lập lại của ngón đàn, cách sáng tác này rất thích hợp với nhạc điện tử, vì một khi ý nhạc tiên khởi đã được hoàn thành trên máy điện toán, người làm nhạc chỉ cần “copy and paste” ý này nhiều lần, xong vặn máy chạy liên tục mà thôi. Nhạc sĩ cũng có thể tạo sự thay đổi bằng cách biến dổi viên gạch căn bản này, ví dụ bằng cách thêm bớt tiếng trống đôi chút, thêm bớt một hai nhạc cụ hay ngừng hẳn tiếng trống trong một hai nhịp. Dù sao thì những thay đổi này cũng rất giới hạn để ngón đàn gốc vẫn được giữ nguyên trong suốt ca khúc.


Lời ca và giai điệu trở thành những yêu tố phụ thuộc, gần như chỉ hiện diện để “đệm” thêm cho nhạc mà thôi. Lời ca và giai điệu có khi bị “lột” xuống chỉ còn vài ba chữ, vài ba nốt.

Nhạc Rockn' roll và loại nhạc khiêu vũ điện tử hay dùng lối sáng tác này.

Có người cũng xếp loại nhạc rap vào cách sáng tác này. Nhưng theo thiển ý, nhạc rap thường khởi đầu từ lời ca là những câu tương tự như thơ, rồi sau đó nhịp trống và nhạc đệm mới được ghép vào hoặc sáng tác. Do đó tôi cho rằng nhạc rap khá gần gụi với lối viết ca khúc phổ thơ.
Nguồn từ: http://chuyenhvt.net