Nói đến chửi, không riêng gì ở Việt Nam mà bất kỳ dân tộc nào trên thế giới cũng nghĩ ngay đó là hiện tượng vô văn hoá. Thực ra thì nói vậy nhưng không phải vậy! Cuộc sống vốn dĩ bao gồm nhiều yếu tố nhưng quan hệ giữa người và người là một nhân tố chủ đạo hình thành nên sự phát triển của một xã hội văn minh. Và do đó, xung đột, va chạm trong quan hệ dù muốn, dù không cũng trở thành một hiện thực trong xã hội loài người. Mặt khác, khi đã có xung đột thì cần giải quyết. Người ta có thể hoà giải bằng "đối thoại", song cũng không ít người sử dụng "đối đầu". Mà đối đầu "hiền lành" nhất có lẽ là "đấu võ mồm", tức là chửi nhau .
Việc chửi (nhau) thì dân tộc nào cũng có, thậm chí có từ rất lâu đời. Nhưng đại khái, chúng ta có thể tạm chia thành 3 loại như sau:
Kiểu 1 - Chửi thẳng
Đem những bộ phận cơ thể , quan hệ sinh lý, bệnh tật chửi thẳng vào mặt đối phương. Tiếp tục không tha gán cho đối phương là những con vật hay tự mình nâng mình lên là cha mẹ ông bà tổ tiên đối phương mà chửi tiếp. Gây ra không khí căng thẳng cho cả hai bên, hàng tràng từ ngữ được tuôn ra gây khó chịu cho người đọc. Người ngoài nhìn vào cuộc cãi vã chửi nhau mà đánh giá con người ở đây thuộc loại người nào. Đây có thể nói là kiểu chửi thô thiển nhất và là "chửi ngu" bởi người thắng hay kẻ thua sau cuộc đấu khẩu dạng này đều bị coi thường. Kẻ thắng thường khoanh tay cười ngạo nghễ. Kẻ thua thường lồng lộn chửi bới , bù lu bù loa, không hiểu là đang chửi hay đang khóc.
Một số từ hay dùng trong kiểu chửi số 1 ban đầu có ý nghĩa nhục mạ đối phương rất ghê gớm, song do được sử dụng tràn lan đến mức lạm phát nên mọi ý nghĩa cay độc đã biến mất và những từ này chỉ còn là những từ đệm của những kẻ nghèo nàn vốn từ!
Kiểu 2 - Chửi trẹo
Hình thức chửi cũng tương tự kiểu 1 nhưng các từ thô tục đã được viết trẹo đi nên nghe cũng dịu tai hơn (Ví dụ như: miẹ, mịa, đíu, trim,... ). Các loại bệnh hay những con vật chửi cũng tinh tế hơn, không phải là chó, mèo, lợn mà là những con như bọ cánh cứng, đom đóm, mấy con này làm gì, ăn gì không phải ai cũng biết). Ta nhận thấy từ ngữ được giảm đi rất nhiều so với kiểu 1 lời lẽ hài hước rất có thể hai bên vừa chửi nhau vừa cười chẳng bên nào tức bên nào. Kiểu này khá thông dụng nhiều người đã coi như một thú vui).
Kiểu 3 – Chửi chữ
Và đây nữa là lời chửi của một người đàn bà mất gà được ghi lại trong tiểu thuyết Bước đường cùng của Nguyễn Công Hoan:
"Làng trên xóm dưới, bên sau bên trước, bên ngược bên xuôi! Tôi có con gà mái xám nó sắp ghẹ ổ, nó lạc ban sáng, mà thằng nào con nào, đứa ở gần mà qua, đứa ở xa mà lại, nó dang tay mặt, nó đặt tay trái, nó bắt mất của tôi, thì buông tha thả bỏ nó ra, không thì tôi chửi cho đấy! Chém cha đứa nào bắt gà nhà bà! Chiều hôm qua, bà cho nó ăn nó hãy còn, sáng hôm nay con bà gọi nó nó hãy còn, mà bây giờ nó đã bị bắt mất. Mày muốn sống mà ở với chồng với con mày, thì buông tha thả bỏ nó ra, cho nó về nhà bà. Nhược bằng mày chấp chiếm, thì bà đào mả thằng tam tứ đại nhà mày ra, bà khai quật bật săng thằng ngũ đại, lục đại nhà mày lên. Nó ở nhà bà, nó là con gà, nó vềnhà mày, nó biến thành cú thành cáo, thành thần nanh đỏ mỏ; nó mổ chồng mổ con, mổ cả nhà mày cho mà xem! Ới cái thằng chết đâm, cái con chết xỉa kia! Mày mà giết gà nhà bà thì một người ăn chết một, hai người ăn chết hai, ba người ăn chết ba. Mày xuống âm phủ thì quỷ sứ thần linh nó rút ruột ra..."
Ở đây người chửi vẫn dùng nghệ thuật lặp và đối là chủ yếu: làng trên xóm dưới , bên sau bên trước , bên ngược bên xuôi ; đứa ở gần mà qua , đứa ở xa mà lại , nó dang tay mặt , nó đặt tay trái , nó ở nhà bà - nó về nhà mày ... - Tất cả tạo nên một nhịp điệu như những bài thơ văn xuôi đầy cảm hứng sáng tạo và luôn được ngươi chửi thay đổi, biến báo tuỳ theo đối tượng nghe.Tuy rủa xả như vậy, nhưng đối phương vẫn không chửi lại hoặc dùng "võ tay chân" với người chửi, bởi vì toàn bộ bài chửi chỉ là những lời cạnh khoé, bóng gió, chả ai dại gì mà ra mặt. Mặt khác, việc chửi tuy không nêu đích danh nhưng nhờ một số chi tiết ám chỉ nên ai cũng hiểu người chửi muốn ám chỉ ai, nhờ vậy mà vẫn đạt được mục đích làm cho đối phương mất mặt trước cộng đồng và hả cơn giận trong lòng.
Với cách diễn đạt bóng gió, đầy tính ám chỉ về nội dung và có cấu trúc chặt chẽ, vần điệu, nhịp nhàng về hình thức, lối chửi của người Việt Nam đã bước vào hàng "nghệ thuật" ; nó có lẽ không những không còn thuộc loại hiện tượng "vô văn hoá" nữa, mà đã trở thành một hiện tượng độc đáo góp phần làm phong phú thêm kho tàng văn hoá Việt Nam cổ truyền. Tuy rằng ngày nay "nghệ thuật chửi" này đang mai một dần, nhưng không phải ngẫu nhiên mà ở nơi này nơi khác nó đang được "sân khấu hoá":
Tiên sư đứa nào bắt mất con gà nhà bà, gà ở nhà bà con công con phượng, gà về nhà mày thành con ó con hâu. Bà … bà…bà… U cho con xin chén trà để con chửi tiếp….. bà chửi theo kiểu toán học cho mà nghe nhá…Bố mày là A, mẹ mày là B, bà cho vào ngoặc bà khai căn cả họ nhà mày… Bà rủa mày ăn miếng rau mày ói ra miếng thịt, mày tắm trong ao mày chết chìm trong chậu… Bà khai căn cả họ nhà mày, xong rồi bà tích phân n bậc, bà bắt cả hang, cả hốc, ông cụ ông nội, cả tổ tiên nhà mày ra mà đạo hàm n lần. Ái chà chà…mày tưởng à. Mày tưởng nuốt được con gà nhà bà là mày có thể yên ổn mà chơi trò “cộng trừ âm dương” trên giường với nhau à… Bà cho trị tuyệt đối hết cả họ chín đời nhà mày, cho chúng mày biết thế nào là vô nghiệm, cho chúng mày không sinh, không đẻ, không duy trì được nòi giống nữa thì thôi…Bà sẽ nguyền rủa cho chúng mày đời đời chìm đắm trong âm vô cùng, sẽ gặp tai ương đến dương vô cùng, cho chúng mày chết rục trong địa ngục, cho chúng mày trượt đến maximum của sự vô hạn tối tăm… À, mày chơi toán học với bà à…U cho con xin thêm chén nước ạ. Thằng khốn ấy nó là tiến sĩ toán lý, không chửi bằng toán học thì không xong với nó u a… Vâng vâng, u rót cho con đầy đầy vào, nữa đi…để con lấy hơi chửi tiếp, con sẽ chửi từ số học lên tích phân, xuống đại số rồi sang hình học cho u xem… Tiên sư nhà mày, mày tưởng ngày nào mày cũng rình mò tiệm cận hàng rào nhà bà là bà không biết đấy phỏng? Bà là bà giả thiết mày ăn cắp hơn hai chục con gà nhà bà… mày về mày vỗ béo để nhồi đường cong cho con vợ mày, à à, mày vẽ nữa đi, mày tô nữa đi. Mày tô, mày vẽ, mày nhồi cho đến khi đường cong con vợ mày nó nứt toát, nó gẫy khúc ra, chọc xiên chọc xẹo đi, rồi đi lên đi xuống nữa vào, rồi có ngày con vợ mày sẽ hạ vuông góc một mạch thẳng xuống nóc tủ….thôi con ạ ……..ái chà chà…mày tưởng mày dùng cả Topo học mày vẽ thòng lọng mày bắt gà nhà bà mà được à. Nãy giờ bà chửi mày thanh thoát như thế thì mày bảo bà giỏi văn giỏi toán nhá. Bà mà bắt được mày bà oánh cho một trận thì mày lại khen bà là văn võ song toàn cho mà xem. Thôi hôm nay thứ bảy, bà nghỉ, ngày mai bà chửi tiếp chương hai cho nghe con nhá. Chào u con về ạ ..Cho con gửi tiền u mấy chén nước chè…
Đó là một bằng chứng độc đáo và hùng hồn rằng ngay cả trong lúc giận dữ, chửi nhau, con người cũng có thể giận dữ, chửi nhau một cách “có văn hoá”.
Snob xin kể một câu chuyện để thay lời kết cho Topic này:
Ngày ấy cả nước bị dày xéo dưới vó ngựa xâm lược của giặc Minh. Nguyễn Trãi bị bọn Trương Phụ, Hoàng Phúc giam lỏng ở một góc phía nam thành Đông Quan. Hằng ngày ông chỉ một lần lên trình diện bọn chúng, sau đó được phép đi lại trong nội thành và vài nơi có hạn chế ở ngoại thành. Một buổi chiều mùa thu, ông từ đền Chèm đi sang quán Trấn Vũ có ý ngóng xem Trần Nguyên Hãn ở Ba Vì đã về chưa, các ông Lý Tử Tấn, Phạm Văn Xảo còn ở đâu. Ông muốn gặp đủ để cho họ xem bản thảo bài "Văn cầu mộng" tìm chân chúa ở đầm Dạ Trạch mà ông mới hoàn thành. Bước chân quen thuộc dẫn ông đến dưới những rặng bàng ven Hồ Tây, những rặng bàng đang đỏ úa dưới ánh hoàng hôn, nghiêng mình soi lung linh trên mặt hồ lăn tăn gợn sóng. Đang mơ màng trong cảnh đẹp, bỗng có tiếng chào mời đon đả từ đằng sau: "Chiếu tốt, xin mời thầy mua một đôi". Nguyễn Trãi sửng sốt quay lại. Một cảm nghĩ nảy ra từ đáy lòng khi ông nghe tiếng và nhác thấy nàng. Ôi! Tiếng nói mới trong trẻo ngọt ngào làm sao, lại phát ra từ một bông hoa đầy vẻ đẹp tự nhiên! Nhìn người con gái trạc mười lăm, mười sáu tuổi xinh xắn ấy đang thướt tha gánh hàng chồng chiếu tới chào mời, Nguyễn Trãi cảm động buột miệng đọc lên mấy câu thơ:
Quê ở đâu ta, bán chiếu gon
Trời đã về tối, chửa về con?
Cô nàng bán chiếu chấp nhận câu thơ này và họa khớp nguyên vận một cách duyên dáng:
Quê ở Đông Triều, bán chiếu gon
Chồng còn chửa có, hỏi gì con.
Đây là một vế đối rất chỉnh nhưng cũng mang ý chửi lại khá cạnh khóe ở chổ: Khi Nguyễn Trãi hỏi cô bán chiếu quê ở đâu mà bán chiếu nơi này, trời đã tối rồi sao chưa về (từ con có thể xem như một đại từ nhân xưng vì cô gái bán chiếu chỉ bằng tuổi con đầu lòng của ông). Tuy nhiên ngoài câu hỏi có ý chân thật đó ra, ta có thể hiểu một ý hóm hỉnh khác từ lời thơ của Nguyễn Trãi là: Trời đã tối rồi, sao chưa về với con mình. Nôm na là hỏi cô bán chiếu có gia đình, con cái hay chưa?
Lời thơ của cô bán chiếu đối lại rất chuẩn, vừa trả lời cho cả ý mà Nguyễn Trãi muốn hỏi, vừa khéo léo vận dụng đại từ “con” để khéo trách ý châm chọc của người khách hỏi hàng mà đưa duyên: Quê ở Đông Triều lên đây bán chiếu, chồng còn chưa có sao nói gì đến con. Nhưng nếu để ý vế “hỏi gì con”, ta có thể hiểu theo ý: (bà) chưa có chồng, (con) hỏi để làm gì.
Và sau những lời thơ đối đáp ấy, người con gái bán chiếu đã trở thành vợ của Nguyễn Trãi. Và đó chính là bà Nguyễn Thị Lộ.
Các bài viết cùng chuyên mục:
- Tiến sĩ văng tục trên bục giảng trường ĐH...
- Mạng xã hội Pinterest phiên bản Việt Nam !!!
- Giúp cây mai đẹp ngày tết
- Nghe Du học sinh Mỹ chém gió ! hay !
- Ngộ nghĩnh
- Cái nì cũng ngộ
- Xôn xao đoạn clip một nữ sinh lớp 10 đâm...
- Cái này đang khá hot trên mạng. Kẹo Mút Chơi...
- Game thủ giải mã bí ẩn khoa học
- Vấn nạn:Bạo lực học đường - đánh hội...
Đánh dấu