[Sáng Tác]Thêm một số kinh nghiệm cho việc sáng tác!

6.3 HOÀN TẤT BÀI HÁT


Khi bạn sáng tác từ một giòng hòa âm, thường bản nhạc sẽ rất “tròn chịa”, tức đồng nhất, có bố cục mô thức rõ ràng, có khởi đầu và kết thúc. Cho nên bạn sẽ không cần làm cái công việc “dọn dẹp cho ngăn nắp” như khi bạn sáng tác từ thơ hay từ một âm điệu. Trái lại, điều mà bạn cần xem lại ở đây là lời ca. Những điều bạn cần để ý là:

lời ca có dễ hát, hát nghe có đúng giọng tiếng Việt hay không?
lời ca có tự nhiên, không gò bó, không dùng chữ vô nghĩa?
lời ca có diễn tả được tình cảm bài hát hay không?
Nếu được như vậy thì bài hát bạn vừa sáng tác đầy đủ cả trên phương diện nhạc lẫn lời.


6.4 MỘT SỐ SÁNG TÁC DỰA TRÊN HÒA ÂM

Một lần nữa, để đơn cử ví dụ, tôi lại phải đem thân mình ra mà “làm trò” vậy. Lý do là vì chỉ có người viết ca khúc mới biết được ca khúc đó ra đời trong hoàn cảnh nào mà thôi. Khi đưa ra những điều sau đây, tôi không có ý muốn bạn dùng những bài hát này làm mẫu, mà chỉ mong bạn cảm nhận phần nào tiến trình đặt nhạc mà tôi đã trình bày ở trên.

“Chợt Gió Chợt Mưa”. Ðiệp khúc bản này hoàn toàn dựa trên chuỗi hợp âm

G – Gmaj7 – G7 – C – Am – Am7 – Adim7 – D7

G – Gmaj7 – G7 – C – G – D7 – G – G



Bạn cũng có thể để ý chuỗi hợp âm chứa đựng một giòng nhạc nội tại như sau (trong dấu ngoặc). Chính giòng nhạc nội tại này, đi xuống từng 1 hay 2 bán âm một, là cái chất keo nối những hợp âm lại với nhau như sợi giây trong chuỗi hạt vậy.

G (nốt G) – Gmaj7 (nốt F#) – G7 (nốt F) – C (nốt E) – Am (nốt A) – Am7 (nốt G) – Adim (nốt F# - nốt D#), D7 (nốt D - nốt C) – G (nốt B)

Có chuỗi hợp âm rồi, tôi mới đặt âm điệu dựa trên giòng hòa âm đó, và cuối cùng là lời ca (cảm thơ Lý Hoài Xuân).

“Bài Ca Trìu Mến”. Bài này dưa trên chuỗi hợp âm (giòng nhạc nội tại ghi trong dấu ngoặc, cũng giảm dần từng 1 hay 2 bán âm một)

C (nốt C) – Gm (nốt Bb) – F (nốt A) – Fm (nốt Ab) – C (nốt G) – G7 (nốt F) – C (nốt E) – C (nốt E)



Có chuỗi hợp âm rồi, tôi đặt lời ca cho câu đầu “Tôi hát cho em nghe những lời ca trìu mến, Giờ rạng đông gần đến thật gần em có nghe”. Dựa trên câu này, Nam Dao viết thành bài thơ, rồi tôi phổ bài thơ để hoàn tất bản nhạc.

“Bóng Quê Hương”. Bài này khởi đầu trên dương cầm (piano) bằng chuỗi hợp âm

(E )– A – A – G#m – C#m – F#m – B7 – E – E7

A – A – G#m – C#m – F#m – B7 – E – E



Ðây là một chuỗi hợp âm rất được ưa chuộng trong nhiều loại nhạc, có tên là diatonic progression. Căn bản là chuỗi III – VI – II – V – I (mời bạn tham khảo bài “Cách chọn hợp âm...” và các bài khác trong phần “Tập đánh đàn guitar” để hiểu rõ cách ghi này), từ hợp âm trước chuyển qua hợp âm sau bằng cách cộng thêm 3, hoặc nói một cách khác, các hợp âm nhảy lên từng quãng 4 một.

Một điều đáng chú ý nữa, diêp khúc bản này dựa trên sự thay đổi âm giai từ E trưởng qua E thứ. Từ giòng hòa âm đó, âm điệu mới thành hình và chót hết là lời ca.

Trong tất cả các bản được sáng tác dựa trên hòa âm như trên, hòa âm là tinh túy của bản nhạc. Người chơi nhạc cần theo đúng cách hòa âm đã ghi thì mới diễn tả dược bài hát. Ngược lại, đối với một ca khúc sáng tác dựa trên âm điệu, phần hòa âm không phải là chính, cho nên bài hát chỉ mất mát đi chút đỉnh nếu ta chẳng may không giữ được đúng hoà âm đã ghi.

. SÁNG TÁC DỰA TRÊN MỘT CÁCH ĐỆM ĐÀN



Cách sáng tác này khá thông dụng trong nhạc Âu Tây nhưng hình như chưa được dùng nhiều trong âm nhạc Việt Nam.

Cách này khởi đầu khi người làm nhạc, hay ban nhạc trong một jam session (ban nhạc chơi ngẫu hứng với nhau để trao đổi ý hay tìm ý mới), dùng cách chơi đàn của mình làm căn bản cho ca khúc. Khác với những cách sáng tác đã được trình bày, người làm nhạc không khởi sự từ một đề tài, một lời ca hay một giai điệu, mà chỉ chơi đàn để tự gợi cảm hứng. Thông thường người sáng tác sẽ tìm ra một ngón đàn nghe thật hợp tai gồm những thành phần sau đây:

một chuỗi hợp âm căn bản, thường không quá 3, 4 hợp âm,
một nhịp điệu khá lôi cuốn, mới mẻ
một cách chơi đàn gồm một motif (tạm dịch, câu mẫu) được lập đi lập lại liên tục.
Khi tìm ý, ngón đàn đó được chơi đi chơi lại nhiều lần để làm nền tảng và hạt nhân cho ca khúc. Những thành phần khác của bài hát như giai điệu, lời ca lần lượt được ghép vào qua sự ca hát ngẫu hứng hay ban nhạc chơi ngẫu hứng trên cái nền nhạc đó.


Vì đặc tính lập lại của ngón đàn, cách sáng tác này rất thích hợp với nhạc điện tử, vì một khi ý nhạc tiên khởi đã được hoàn thành trên máy điện toán, người làm nhạc chỉ cần “copy and paste” ý này nhiều lần, xong vặn máy chạy liên tục mà thôi. Nhạc sĩ cũng có thể tạo sự thay đổi bằng cách biến dổi viên gạch căn bản này, ví dụ bằng cách thêm bớt tiếng trống đôi chút, thêm bớt một hai nhạc cụ hay ngừng hẳn tiếng trống trong một hai nhịp. Dù sao thì những thay đổi này cũng rất giới hạn để ngón đàn gốc vẫn được giữ nguyên trong suốt ca khúc.


Lời ca và giai điệu trở thành những yêu tố phụ thuộc, gần như chỉ hiện diện để “đệm” thêm cho nhạc mà thôi. Lời ca và giai điệu có khi bị “lột” xuống chỉ còn vài ba chữ, vài ba nốt.

Nhạc Rockn' roll và loại nhạc khiêu vũ điện tử hay dùng lối sáng tác này.

Có người cũng xếp loại nhạc rap vào cách sáng tác này. Nhưng theo thiển ý, nhạc rap thường khởi đầu từ lời ca là những câu tương tự như thơ, rồi sau đó nhịp trống và nhạc đệm mới được ghép vào hoặc sáng tác. Do đó tôi cho rằng nhạc rap khá gần gụi với lối viết ca khúc phổ thơ.

8. NHỮNG YẾU TỐ CẤU TẠO CA KHÚC - ĐOẠN THƯỜNG VÀ ĐIỆP KHÚC


8.1 NHỮNG YẾU TỐ CẤU TẠO CA KHÚC


Trước khi bàn đến đoạn thường và điệp khúc, tôi xin trình bày về những yếu tố cấu tạo một ca khúc, vì chính bằng cách biến đổi những yếu tố này mà ta gây được sự sống động trong bài hát. Điệp khúc là hiện thân rõ ràng nhất của sự sống động đó.

Lời ca (lyrics)

Trái với cách trình bày của đa số sách dạy nhạc, tôi xin để lời ca lên hàng đầu. Vì tôi nghĩ lời ca là tinh túy của nhạc Việt. Có thể nói đa số ca khúc VN, kể cả dân ca, đều phát xuất từ một câu thơ hay một câu nói. Thiếu lời ca, hầu hết ca khúc VN sẽ mất hết ý nghĩa và tình cảm.

Nếu trong nhạc Tây Phương ta gặp nhiều bản hoà tấu (dù cổ điển hay tân thời như jazz) thì trong nhạc Việt, loại nhạc được viết cho hoà tấu rất hiếm hoi. Chẳng hạn thời xưa ta có nhạc cung đình và thời nay một vài bản sáng tác theo khuôn khổ nhạc cổ điển Tây Phương. Nhưng nhìn chung, những bản này hình như khá giới hạn về cả số lượng lẫn tầm ảnh hưởng.

Ngày nay người ta cũng có chơi một số ca khúc theo lối hòa tấu, nhưng đây là những ca khúc đã nổi tiếng từ nhiều năm, nên người nghe không khó khăn mấy "ghép" tình cảm sẵn có của bài hát vào một điệu hòa tấu không lời.

Âm điệu (melody)

Ðại đa số nhạc phẩm đều có âm điệu. Điển hình nhất là những bài độc tấu với một nhạc cụ đơn âm như sáo, kèn, hay những bài hát dân ca cổ xưa khi người ta hát mà không có nhạc cụ đệm theo.

Trong nhạc Việt Nam, âm điệu rất quan trọng. Có nhiều bài hát ta chỉ âm ư nốt nhạc lên là nghe đã hay lắm rồi, không cần đến đệm đàn để tinh túy bài hát mới thoát ra. Trong nhạc Tây Phương, âm điệu cũng khá quan trọng trong những ca khúc trước thập niên 70, nhưng sau đó thì dường như đã bớt tầm quan trọng đi khi càng ngày người ta càng chú trọng đến hòa âm và nhịp điệu. Thậm chí ngày nay có một số bài hát không còn âm điệu nữa, gần như chỉ gồm toàn hòa âm và một vài nốt nhạc ngẫu biến, hay như trong trường hợp nhạc rap, chỉ dựa trên lời ca và nhịp điệu mà thôi. Ta không nên coi đây là một điều dở hay điều hay, chỉ nên coi đó là sự chuyển biến bình thường trong mọi ngành nghệ thuật khi người nghệ sĩ không ngừng đi tìm cái mới lạ, dù cái mới đó nhiều khi cũng chỉ là biến thể của một hình thức đã có từ lâu đời.

Nhịp điệu (rythm)

Âm nhạc cần nhịp điệu. Ngay cả trong những bài hát nhịp tự do (ad libitum), nhịp điệu cũng nằm tiềm tàng trong cách kết cấu của câu nhạc hay cách "tổ chức" lời ca thành từng quãng ngắn hơn. Vả lại, sự lên giọng hay xuống giọng, hát to hát nhỏ, hát chậm rãi hay dồn dập, cũng đem lại một cảm giác nhịp nhàng nào đó cho dù ta không dùng đến trống, đàn hay vỗ tay để điểm nhịp.

Thành thử, khi nói tới nhịp điệu, ta phải đi xa hơn là điệu trống mà thôi. Nhịp điệu là hơi thở nội tại của bài hát và phải được diễn tả bởi tất cả các nhạc cụ chơi bản nhạc, kể cả giọng người hát.

Khi dùng hai chữ "nhịp điệu", ta cần phân biệt nhịp điệu trong ý nghĩa điệu nhịp (rythm, như điệu slow rock, tango, rumba, nhịp hai hay nhịp ba, v.v...), và độ nhanh (tempo). Nhịp điệu có thể có một vai trò rất lớn trong "sắc thái" của bài hát. Muốn thấy điều này, bạn chỉ cần chơi cùng một bản nhạc trong nhiều điệu nhịp và độ nhanh khác nhau, thì sẽ thấy ngay bản sắc của bài hát thay đổi nhanh chóng như thế nào.

Hòa âm (harmony)

Hiểu theo nghĩa rộng, đây là nghệ thuật dùng nhạc cụ, kể cả giọng hát phụ, để đệm một giọng hát chính đang giữ âm điệu của bài hát. Ta cần phân biệt hoà âm trong nghĩa hợp âm (chords), tức sự chọn lựa một số nốt nhạc "ăn khớp" với giọng hát, và phối khí (arrangement), tức sự chọn lựa một số nhạc cụ và cách dùng những nhạc cụ này để đánh lên những nốt trong hợp âm đã chọn.

Lấy ví dụ đệm đàn guitar, hợp âm là kỹ thuật tay trái, bấm nốt trên cần đàn. Còn phối khí là kỹ thuật tay phải. Tuy chỉ một nhạc cụ nhưng tay phải trên đàn guitar có thể giữ nhiều vai trò khác nhau, như đánh nhịp, đánh bass và đánh "solo", và người chơi đàn sẽ phối hợp tất cả những cách đánh này chẳng khác gì phối khí nhiều dụng cụ với nhau.

Vì không có ý niệm hợp âm, âm nhạc cổ xưa của VN (tức gồm cả nhạc dân gian lẫn nhạc cung đình) không có ý niệm "hòa âm", dù khi có nhiều nhạc cụ chơi chung với nhau trong một ban hòa tấu. Ý niệm hoà âm chỉ được du nhập vào nước ta cùng với nhạc Tây Phương sau này, nhưng từ đó đã chiếm một vai trò ngày càng quan trọng. Trong những năm gần đây, người ta bắt đầu thấy một số bản nhạc trong đó hòa âm là phần tinh túy, tức là nếu không theo đúng hòa âm ghi trên bản nhạc thì bài hát sẽ mất đi phần lớn bản sắc của nó.

Đối với người viết ca khúc, "hòa âm" có ý nghĩa giới hạn là "hợp âm" mà thôi, vì phần phối khí thường thuộc về thẩm quyền của ban nhạc hay của nhạc sĩ hòa âm (arranger).

8.2 ĐIỆP KHÚC



Một ca khúc thường có những đoạn thường (verse) và một điệp khúc (chorus). Điệp khúc có những công dụng chính như sau:

thay đổi giòng nhạc của đoạn thường để phá vỡ sự nhàm chán (điệp khúc để "thay đổi không khí")
nhấn mạnh một ý nhạc, một ý tưởng hay một tình cảm mạnh (điệp khúc là trung tâm điểm hay cao điểm của bản nhạc)
làm sự chuyển tiếp để nối từ đoạn trước sang đoạn sau (điệp khúc "chám lỗ")
tạo một câu nhạc dễ nghe, dễ nhớ, đập vào tai người thưởng thức để tạo sự chú ý (điệp khúc "ăn khách")
Tuy nhiên cũng có một số ca khúc không có điệp khúc, chẳng hạn trong trường hợp:

ca khúc viết theo lối kể chuyện, gồm nhiều đoạn thường liên tiếp nối đuôi nhau.
những đoạn thường đã chứa sẵn một "tiểu điệp khúc", tức một hai câu ngắn có tính chất "đổi không khí" trong lòng mỗi đoạn thường rồi.
giòng nhạc của các đoạn thường đã "ngoạn mục" sẵn, không cần "thêm mắm thêm muối" nữa.
ca khúc để hát trong sinh hoạt, cần ngắn và dễ nhớ.
đa số bài hát dân ca khắp thế giới.

8.3 THỰC HIỆN ĐIỆP KHÚC

Dù được dùng với công dụng nào đi chăng nữa, điệp khúc luôn luôn tạo sự thay đổi trong giòng nhạc khiến nhạc phẩm linh động hơn. Muốn tạo sự thay đổi này, ta cần vận dụng mỗi yếu tố cấu tạo bản nhạc và tìm cách gây mới lạ trong mỗi yếu tố đó. Sau đây là một số phương cách thông dụng.

Thay đổi lời ca

Dùng một câu ngắn, dễ nhớ, lập đi lập lại trong điệp khúc để nhấn mạnh ý tưởng.
Thay đổi số chữ trong câu. Chẳng hạn, nếu đoạn thường là những câu ngắn 5 chữ, thì câu 8 chữ trong điệp khúc sẽ khiến bài hát chậm rãi lại. Hoặc nếu đoạn thường âm điệu chậm chạp, thì ta có thể gây sôi động bằng cách dùng câu ngắn 4 chữ trong điệp khúc.
Thay đổi ý tưởng, nội dung. Trong điệp khúc ta có thể trình bày đề tài dưới một khía cạnh mới. Ví dụ, trong bài hát kể chuyện, ta ngưng kể trong điệp khúc để bày tỏ tình cảm cá nhân của ta đối với câu chuyện. Hay ta có thể mở rộng đề tài sang những địa hạt mới.
Thay đổi cách dùng chữ. Chẳng hạn đổi từ những từ ngữ nhẹ nhàng sang từ ngữ sắc bén, mơ hồ sang rõ ràng, chung chung sang cá nhân.
Ðổi vần ở cuối câu.
Thay đổi âm điệu

Dùng một âm điệu hoàn toàn mới cho điệp khúc.
Từ những nốt thấp trong đoạn thường, ta bay bổng lên nốt cao trong điệp khúc, hay ngược lại.
Nốt dài (chậm rãi) đổi sang nốt ngắn (nhanh nhẹn hơn), hay ngược lại.
Nốt ngân đổi thành nốt ngắt, hay ngược lại.
Nốt uốn (hay láy) đổi sang nốt bằng phẳng, hay ngược lại.
Thay đổi nhịp điệu

Thay đổi độ nhanh (tempo).
Thay đổi điệu nhịp, chẳng hạn từ một nhịp ba như valse đổi qua một nhịp hai dồn dập. Thông thường người ta hay đổi nhịp 4 (chậm rãi) thành nhịp 2 (nhanh nhẹn hơn) hay ngược lại.
Thay đổi bố cục của mỗi câu, tức cách chia câu thành từng quãng nhỏ. Chẳng hạn đoạn thường dùng câu 8 chữ chia thành từng khúc 3 – 2 – 3, thì điệp khúc vẫn 8 chữ nhưng chia thành 4 – 4.
Trong cùng một nhịp điệu, thay đổi cách đánh trống hay đánh nốt bass (trong ban nhạc, đàn bass có thể dùng như một dụng cụ đánh nhịp).
Thay đổi hòa âm

Dùng hợp âm mới chưa dùng trong đoạn thường.
Ðổi âm giai từ trưởng (major key) sang thứ (minor key), hay ngược lại.
Ðổi âm giai bằng cách thăng lên hoặc giảm xuống, chẳng hạn từ C trưởng đổi sang G, hay F, hay C#.
Ðổi âm giai bằng cách chuyển từ âm giai trưởng sang âm giai thứ tương đương (relative minor), chẳng hạn đổi từ C trưởng sang A thứ.
Ðổi âm giai mới hoàn toàn.
Dùng nhạc cụ mới để đệm nhạc.
Hát giọng phụ họa cho giọng chính, hợp ca.
Nói tóm lại qua điệp khúc, ta tạo sự thay đổi trong giòng nhạc, nhưng sự thay đổi đó có thể nhiều hay ít.

Ta thay đổi nhiều khi ta muốn thoát khỏi khuôn khổ của đoạn thường để mở ra một giòng nhạc mới. Muốn làm như thế, ta phải tạo sự tương phản bằng cách phá tan tất cả những mô thức (pattern) của đoạn thường, dù đó là mô thức trong lời ca, âm điệu, nhịp điệu hay hòa âm.

Ngược lại, ta thay đổi ít khi ta muốn tiếp nối và hỗ trợ giòng nhạc của đoạn thường. Ta dùng cùng giòng nhạc nhưng đưa nó lên một nấc độ mới. Muốn làm như thế, ta chỉ phá vỡ mô thức (pattern) trong một hai yếu tố mà thôi. Ví dụ ta có thể giữ âm điệu và nhịp điệu chung chung của đoạn thường, nhưng ta thêm một giọng phụ họa (thay đổi yếu tố hoà âm mà thôi) vào điệp khúc.

Sự phối hợp những phương cách kể trên, và nhiều phương cách khác nữa, gần như là vô tận. Bạn hãy dùng khả năng sáng tạo của mình để luôn luôn thí nghiệm, tìm hiểu và khám phá.

Đã có người hỏi mình như thế này: hey da , mong các huynh chỉ cách ghi nốt nhạc và các dấu âm đi . em rất muốn sáng tác nhưng ko biết ghi nhạc nên đành pó tay

& câu trả lời chung là : hi bạn...câu hỏi của bạn rất thú vị...(giống hệt nỗi băn khoăn của mình cách đây khoảng 11 Năm....)
bạn đặt ra câu hỏi này, chứng tỏ bạn có thể nghĩ ra những giai điệu mới, biết cách sắp xếp chúng để tạo nên 1 bài hát, đúng ko?
nếu bạn muốn sáng tác thì chí ít bạn phải làm được điều ấy đã...
mình nghĩ bạn làm được...
khi nghĩ ra một bài nhạc dựa trên cảm xúc, bạn có thể hình thành trong đầu mình bố cục của nó ko? bạn có thể hình dung ra nhịp của nó ko?phần nhạc dạo...???...
nói chung là tất cả...
nếu bạn có thể hình dung ra hết, mình có thể khẳng định là bạn có năng khiếu...
và vấn đề cuối cùng chỉ là kí âm thôi, đúng ko nào?
kí âm tuy khó mà cũng rất đơn giản...
bạn có tin mình chỉ mất có....1 buổi sáng để đọc nhạc lí, 1 ngày để tập chép một số bản nhạc ,mà mình đã có thể kí âm được bài hát đầu tiên của mình ko?
đó là sự thật đấy...
cho nên nếu bạn muốn kí âm được thì cách tốt nhất là luyện tập...
vậy luyện tập thế nào?..chà, khó khăn rồi đây...
thế này nhé? trước tiên , bạn hãy mua 1 cuốn sách lí thuyết âm nhạc...
sau đó, bạn hãy tự đọc, và hãy cố gắng hiểu nó...
nhưng mà phải hiểu thật sự ý...
để cho dễ hiểu, bạn hãy làm giống như mình nè...
đọc đến phần nào, bạn phải liên tưởng ngay tới thực tế khi bạn hát bạn thể hiện những kiến thức ấy như thế nào?...
ví dụ như...: dấu luyến được dùng khi nào? thể hiện thế nào?_ dấu luyến được dùng khi trong 1 từ mà chúng ta hát có nhiều nốt nhạc hoặc trong 1 lần gảy đàn guitar có nhiều nốt...(nôm na là như thế...)...
hoặc nhịp hai bốn có mấy phách, được gõ thế nào?....đây là 1 loại nhịp đơn, có 2 phách, mỗi phách có giá trị bằng 1 nốt đen, gõ 2 lần đều nhau, lần gõ mạnh tay phải(phách mạnh),lần gõ nhẹ tay trái(phách nhẹ), nhịp được tính từ 1 phách mạnh đến phách mạnh đứng liền sau đó...
khi đọc đến phần dấu luyến, mình hay liên tưởng đến những chỗ luyến và mình hiểu ngay...( ví dụ những bài hát của PHÓ ĐỨC PHƯƠNG chẳng hạn?...sử dụng rất nhiều dấu luyến...)
đọc đến phần nhịp mình thường nghĩ tới những bài có sử dụng loại nhịp mà mình đang đọc, và cố gắng tự gõ và hát...
việc vừa gõ vừa hát theo mình là rất quan trọng...
tại sao vậy? vì nếu bạn hát mà ko thể tự gõ nhịp được thì chứng tỏ cảm giác của bạn ko tốt, điều ấy ko tiện cho việc kí âm., cụ thể là bạn ko thể tính được 1 từ trong bài hát của bạn có độ dài là bao nhiêu, trừ khi bạn sử dụng đàn organ...(cũng rất khó tính, cách tốt nhất là luyện tập vừa gõ, vừa hát , mà gõ phải thật đều, cũng ko được lười, ko được thấy khó mà nản...)
vì nhiều khi, ngượng hết cả tay mà vẫn ko tính được từ đó dài bao nhiêu...
ví dụ trong 1 bài mới đây của mình, mình viết bằng tiếng Anh(đang tập..hi`), mình viết theo thể loại R'nB, trong bài ấy, mình dùng rất nhiều loại nhịp khác nhau, lại hát nhanh và rất khó để gõ nhịp, nên mình đã phải loay hoay mấy ngày mới xong đấy...(lâu nhất trong lịch sử...hic...)
mà bạn còn phải biết...dùng một nhạc cụ(biết chơi càng tốt)...
biết dùng ở đây là bạn có thể tấu lên được giai điệu 1 cách chuẩn xác bài hát của bạn, tốt nhất bạn nên dùng organ hoặc piano, để âm thanh khỏi lệch.
nếu bạn dùng guitar cũng được, nhưng guitar của bạn nên được chỉnh bằng với giọng của đàn organ(piano), ví dụ nốt đô của guitar phải bằng độ cao với nốt đô trên đàn organ......
thật đáng tiếc vì mình khó có thể giúp bạn đươc nhiều hơn...
nhưng bạn cần mình giải thích 1 điều gì đó về nhạc lí chẳng hạn? hoặc về chính việc kí âm, thì bạn cứ hỏi nhé, mình sẽ giúp.
bạn có thể hoàn toàn tin tửong vào mình, vì ngoài đời, mình cũng đang dạy thanh nhạc và nhạc lí mà...
trên web thì khó có thể nói hết được...
trên đây mình chỉ nêu ra ý kiến của mình, và cách luyện tập của mình...chúc bạn mau chóng thành công...

=> đây là kiến thức trong sách chứ bản thân mình rất ít sử dụng mà dựa vào cảm xúc & cảm quan là chính

Oa oa! mỏi hết cả tay! ko hỉu sao ngày xưa mình giỏi vật!
Ngồi mấy ngày để đánh cái này nộp cho thầy! Bây h chịu chết! mỏi tay quá ! nghỉ hôm nào rảnh post típ!

Ai muốn trao đổi Kinh nghiệm hay có gì chỉ giáo xin vào đây nhá!

Cái này để gần 3 năm rồi ! h thối hoắng!
chán! độc thoại ! lâu lắm rồi ko biết cái note nhạc là cái gì! =)) vẫn sống khỏe re!
nhạc với chả nhẽo!