Sự thất bại của Napoleon ở nước Nga
Napoleon rút quân ra khỏi Moscow một kết cục thảm bại - Adolph Northen vẽ trong thế kỷ 19.
Chiến dịch năm 1812 là một cuộc thập tự viễn chinh mới của Napoleon, nhưng lúc này ông ta phải đương đầu với hai tình huống của vấn đề mới mà từ trước đên giờ ông ta chưa từng gặp phải, đó là mùa đông cực kỳ khắc nghiệt của nước Nga và một chính sách tiêu thổ khét tiếng đã được Nga Hoàng ban hành. Ngày 23/6/1812, đội quân Grande Armee của Napoleon có hơn 500.000 binh sĩ hùng mạnh đã tràn qua biên giới nước Nga. Một tổng số ngang sức ngang tài của quân đội Nga cũng đã được tổ chức đón địch. Kết quả của chiến dịch viễn chinh của quân đội Pháp đã gây rất nhiều sửng sốt. Hai tác giả là Carl von Clausewitz và Brett James cùng có chung một nhận định về lý do tại sao Napoleon lại bị thất bại tại nước Nga. Napoleon tin chắc rằng, chỉ sau một vài thắng lợi nhanh chóng, ông ta có thể ép buộc được Nga Hoàng Alexander qui thuận vào hệ thống lục địa châu Âu. Napoleon cũng quả quyết rằng nếu ông ta chiếm được Moscow, hoàng triều của nước Nga sẽ bị sụp đổ và sẽ buộc phải thương lượng hòa bình. Do những tin tưởng đó, Napoleon đã lập tức xua quân và chiếm đóng Moscow vào tháng 3/1812, nhưng Nga Hoàng đã kiên quyết không chịu đầu hàng. Napoleon liền gửi thông điệp đến cho Nga Hoàng Alexander yêu cầu lập tức phải ra chiếu chỉ đầu hàng. Nhưng dù sao đi nữa thì Nga Hoàng cũng đã kiên quyết từ chối. Bởi nếu như Nga Hoàng đầu hàng thì các nhà quí tộc Nga cũng sẽ tổ chức ám sát ông ngay. Sử gia nhà lý luận quân sự - thiếu tướng Clausewitz (1780 1831) nói:
" Napoleon tin rằng nếu như ông ta đánh bại quân đội Nga và chiếm được Moscow, thì các quan chức của Nga sẽ bị tan vỡ và hoàng triều ngay lập tức phải điều đình hòa ước" trang 253 Chiến dịch quân sự năm 1812 tại Nga.
Sử gia Brett James cũng đồng ý rằng cuộc chiếm đóng Moscow của Napoleon đã không mang lại một kết quả gì:
" Cuộc chiếm đóng của Napoleon ở Moscow đã không mang lại một hiệu lực nào đối hoàng triều của nước Nga" trang 12 Sự thất bại của Napoleon ở nước Nga năm 1812.
Với những dự định chiến tranh đã được hoạch định, Napoleon đã chuẩn bị huy động binh sĩ tấn công nước Nga, nhưng ông ta đã không cân nhắc đến yếu tố của mùa đông nước Nga cực kỳ khắc nghiệt đang chờ đón ông ta trước mặt. Theo như Ludwig Wilhelm Gottlob Schlosser - một người quan sát quân sự, ông đã miêu tả quân đội rằng:
" Quân đội Pháp rũ xuống như những kẻ lang thang ti tiện và khó tính. Chúng không hài lòng với những khẩu phần ăn như xúp, thịt và rau, thịt quay và sa lat của bữa trưa bị giảm bớt, ở đấy không có một biểu hiện của sự tiết kiệm nào, vậy là hoàn toàn trống rỗng lương khố khi mùa đông đang đến", trang 13 Sự thất bại của Napoleon năm 1812.
Napoleon thậm trí đã được tướng Rapp cảnh báo trước về sự khắc nghiệt của mùa đông nước Nga đang đến gần:
" Dân cư địa phương nói rằng chúng ta sẽ phải đương đầu với một mùa đông rất dữ dội"
Napoleon đã tỏ ra đầy khinh bỉ:
" Ô hay! Vứt cái nhà ông và các dân cư địa phương của ông đi! Chúng ta sẽ xem cái mùa đông nước Nga nó sẽ hung tợn thế nào", trang 147 Sự thất bại của Napoleon năm 1812.
Quân đội Grand Armee của Napoleon hành quân thẳng hướng Moscow, có rất nhiều binh sĩ và ngựa chiến bị chết trong màn tuyết băng giá, những binh sĩ còn lại thì hầu như mất hết nhuệ khí.
Tướng Clausewitz cũng tuyên bố rằng:
" Với sự đề phòng hơn nữa và sự điều chỉnh tốt hơn cho sự tồn vong của binh sĩ, với những cân nhắc cẩn trọng hơn nữa cho những cuộc hành quân, những điều đó sẽ có thể ngăn chặn được những điều đáng tiếc xảy ra và sẽ tích lũy đáng kể trên đường hành quân của Napoleon, ông ta có thể bảo toàn được lực lượng kể cả trong điều kiện nhắc nghiệt hơn nữa", trang 255 Chiến dịch quân sự năm 1812 tại Nga.
Brett James cũng nêu ra một quan điểm tương tự:
" Napoleon đã không nhận thức ra được những thực tại của nước Nga, hoặc chuẩn bị những phương pháp đối phó cho quân đội của ông ta cho các vấn đề này", trang 140 Sự thất bại của Napoleon năm 1812.
Khi Napoleon và quân đội của ông ta trên đường hành quân đến Moscow, họ đã phải đối mặt với những hhiểm họa như; bệnh sốt lây nhiễm, giá lạnh thấu xương và bệnh lỵ. Thậm chí ngay cả Napoleon cũng bị mắc bệnh cúm nhẹ. Nhưng dù sao, binh sĩ của ông ta vẫn phải nhận trọng trách tấn công. Đại úy Thomas- Joesph Aubry nhớ lại:
" Sau khi bệnh sốt lây nhiễm xâm nhập hoành hành kinh khủng trong quân ngũ của chúng tôi. Tất cả có 43 sĩ quan của chúng tôi bị chết từng người một và những người đang thoi thóp thì mê sảng, ăn nói lung tung trong căn bệnh khiếp sợ này, hầu như tất cả họ đều hát lảm nhảm, một vài người hát tiếng Latin số khác thì bằng tiếng Đức hoặc bằng tiếng Italia, họ cũng hát cả Thánh ca nữa
", trang210 Sự thất bại của Napoleon năm 1812.
Tướng Clausewitz viết: " Nước bẩn và không khí không trong lành đã sản sinh ra côn trùng là nguyên nhân dẫn đến các mầm bệnh, sốt, cảm cúm và lỵ", trang 136 Chiến dịch quân sự năm 1812 tại Nga.
Brett James cũng đã viết: " Nước bẩn và không khí không trong lành và hệ thống vệ sinh quá tồi tất cả đã góp phần sản sinh các căn bệnh quái ác này", trang 213 Sự thất bại của Napoleon năm 1812.
Napoleon bị tổn thất khoảng 80.000 binh sĩ cả thảy chỉ vì các căn bệnh trên. Nhưng cũng có một số biện pháp để chữa trị, các bác sĩ đã cho các bệnh nhân lỵ ăn cháo loãng và xúp nóng cho những người bị cảm lạnh. Napoleon đã có thể làm giảm tỉ lệ thương vong xuống thấp hơn nếu như ông ta mang theo nhiều bác sĩ và nguồn dự trữ hơn nữa. Khi Napoleon đã đánh chiếm vào Moscow, ông ta mới nhận ra rằng, thành phố hoàn toàn hưu quạnh, đìu hiu, do Nga Hoàng đã ban bố một sắc lệnh tiêu thổ toàn bộ thành phố. Hai ngày sau, một vụ hỏa hoạn dữ dội bùng lên trong lòng Moscow, tạm thời đầy Napoleon và quân đội của ông ta ra khỏi thành phố. Nếu như Napoleon huy động 300.000 binh lính để đánh chiếm Moscow thay vì chỉ có 90.000 như hiện tại thì có thể ông ta sẽ có thể tiếp tục chiến dịch và đánh bại được quân đội Nga đang yếu hơn về lực lượng. Brett James cho biết rằng Napoleon lưu tâm đến quân đội của ông ta chỉ là vấn đề quân số chứ chẳng hề suy ngẫm rằng họ sẽ phải đối đầu với cái đói và sự suy giảm về thể lực của binh sĩ:
" Napoleon sẽ không bị mất 100.000 binh sĩ nếu như ông ta không lựa chọn mọi cơ hội để bắt bò bằng cách túm lấy sừng nó", trang 86 Sự thất bại của Napoleon năm 1812.
" Tình hình ở Moscow sẽ tốt hơn nếu như binh sĩ của Napoleon rời khỏi đây trong vài tuần, nhưng quân đội hầu như bị rã rợi do đói lả", trang 147 Sự thất bại của Napoleon năm 1812.
Tướng Clausewitz cũng đồng ý với Brett bằng một tuyên bố:
" Napoleon tiến đánh Moscow chỉ với 90.000 binh sĩ, nhưng ông ta có thể cần phải huy động quân số đến 300.000. Vấn đề này có thể thực hiện được nếu như ông ta quan tâm và độ lượng với quân sĩ của mình nhiều hơn nữa", trang 147 Chiến dịch quân sự năm 1812 tại Nga.
Nếu như Napoleon có ít nhất là 300.000 binh sĩ, ông ta đã có thể đóng quân ở tại Moscow để chờ tiếp tế và kết cục của quân đội ông ta sẽ không thảm bại bởi sự phản công như vũ bão của các chiến binh du kích Nga. Bởi vậy, tôi muốn nêu ra đây một số lý do vì sao Napoleon bị thất bại trong cuộc xâm lược nước Nga năm 1812
