Thiên hà và Tinh vân

[hell]

Gửi thử một cái về Galaxy. Hôm nào có thời gian sẽ post topic cho bà con :D

[hell]

Thêm cái nữa :D

[thienthanaoden]

Chậc , mở ra 1 tp về TVh trong khi chỉ có pót mỗi mụt cái hình lên !!!!
Anh gì gì ơi , nói rõ về thiên hà giùm em đi , chứ ppost ảnh thì ... vô khối !

[thienthanaoden]

http://www.ast.cam.ac.uk/AAO/images/icons/aat017_2.jpg http://upload.wikimedia.org/wikipedia/en/thumb/c/c3/NGC_4414_(NASA-med).jpg/280px-NGC_4414_(NASA-med).jpg

[thienthanaoden]

Thiên hà trong vũ trụ thường có nhiều hình dạng , nhưng đã được Hơpbon sắp xếp thành 4 loại :
1, Thiên hà hình elip : dạng hình tròn , phồng lên ở giữa .
Ví dụ thiên hà M87
http://www.unet.univie.ac.at/~a9503672/astro/grafiken/galaxy/m87.jpg
2, Thiên hà xoắn ốc : dạng như thiên hà của chúng ta , có hình trôn ốc , quay theo dạng xoắn ốc quanh tâm .
Ví dụ thiên hà M83
http://www.seds.org/messier/Jpg/m83.jpg
3, Thiên hà xoắn ốc gãy khúc : dạng xoăn ôc nhưng 2 cạnh thẳng lên như bị gãy.
Ví dụ thiên hà NGC1365
http://www.firstpr.com.au/astrophysics/hubble-deep-field/ngc1365-gamma-1-3.jpg
4, Thiên hà vô định hình : thiên hà ko có hình dạng xác định.
Ví dụ thiên hà M82
http://www.noao.edu/image_gallery/images/d2/m82_200.jpg

[thienthanaoden]

M1
http://www.seds.org/messier/Jpg/m1.jpg http://pages.globetrotter.net/pdufour/ccd/m1.jpg http://www.sfaa-astronomy.org/sfaa/images/images/collins_geoffrey-m1.jpg
M2
http://www.mikeoates.org/mas/members/messier/m2.jpghttp://www.astroimages.org/ccd/m2-cmy.jpg
M3
http://www.noao.edu/image_gallery/images/d2/m3_200.jpg http://www.noao.edu/image_gallery/images/d2/m3_400.jpg

[Quác]

Thiên hà là một tập hợp từ khoảng 10 triệu (107) đến nghìn tỷ (1012) các ngôi sao khác nhau xen lẫn bụi khí và có thể cả các vật chất tối xoay chung quay một khối tâm. Đường kính trung bình của thiên hà là từ 1.500 đến 300.000 năm ánh sáng. Ở dạng đĩa dẹt, thiên hà có các hình dạng khác nhau như thiên hà xoắn ốc hay thiên hà bầu dục. Khu vực gần tâm của thiên hà có kích thước ước chừng 1.000 năm ánh sáng, và có mật độ sao cao nhất cũng như kích thước các sao lớn nhất. Trung tâm thiên hà được giả định là có mật độ khối lượng vật chất lớn đến mức có thể hình thành một lỗ đen. Khu ngoài của thiên hà có kích thước các sao nhỏ hơn, và các sao có mật độ phân bố thấp hơn.

Trái Đất nằm trong một hệ mặt trời thuộc một thiên hà có tên là Ngân Hà; Hệ Mặt Trời của chúng ta nằm ở phía ngoài rìa của đĩa thiên hà Ngân Hà, trên nhánh Tráng Sĩ. Vào các buổi tối mùa hè, từ Trái Đất nhìn vào tâm sẽ thấy một dải các sao thường được gọi là dải Ngân Hà. Tuổi của Ngân Hà được ước lượng vào khoảng 13 tỷ năm, ngoài ra tuổi đời còn được tính bằng số vòng quay của nó.

Thiên hà gần Ngân Hà nhất có tên là thiên hà Andromeda. Các thiên hà ở gần nhau có xu hướng tiến lại gần và sát nhập vào nhau, tạo thành một thiên hà lớn hơn.

Các thiên hà đều cũng giống như các hành tinh và các hệ hành tinh, chúng cũng tập hợp thành những nhóm gọi là Quần tụ thiên hà. Các Quần tụ thiên hà lại họp lại trở thành Siêu thiên hà...

http://vi.wikipedia.org/wiki/Thi%C3%AAn_h%C3%A0

(Can't post the picture about our galaxy )

[thienthanaoden]

Anh ( chị) Quác ơi , em xin đính chính lại bài nha

Thiên hà là một tập hợp từ khoảng 10 triệu (107) đến nghìn tỷ (1012) các ngôi sao khác nhau => phải là 10^7 đến 10^12 các ngôi sao !!!
Chú thik : ^ là mũ ví dụ 10^7 nghĩa là 10 mũ 7 ( 10.000.000 )

[thienthanaoden]

Mỗi thiên hà có 1 nhân ( phần trung tâm ) có đường kính khoảng 1000 năm ánh sáng là nơi tập trung hàng trăm triệu ngôi sao đã được hình thành từ lâu. Bao bọc xung quanh nhân là vầng thiên hà ( Halo ) đường kính tới 5.000 năm ánh sáng gồm những ngôi sao hình thành lâu hơn. Từ nhân tỏa ra xung quanh các nhánh thiên hà , gồm các ngôi sao mới hình thành cũng phần lớn khí và bụi vũ trụ - là những vật liệu ban đầu cấu tạo nên các ngôi sao , hành tinh , và vệ tinh ....
Trung bình mỗi thiên hà có khoảng 100 tỉ ngôi sao có kích thước tương tự Mặt trời , có khối lượng khoảng 1.000 tỉ Mặt trời.

[thienthanaoden]

Thiên hà của chúng ta : Thiên hà Ngân hà ( THNH )
THNH nhìn ngang có dạng như 2 cái đĩa úp vào nhau , phình to ở giữa , nhìn từ trên xuống có hình dạng xoắn ốc có nhiều nhánh , trong đó HMT của chúng ta ở nhanh Tráng sĩ. Đường kính THNH tới 100.000 NAS , chiều dày ở phần trung tâm khoảng 15.000 NAS.Phần trung tâm THNH là 1 khối cầu có đường kính 1.500 NAS, từ đó tỏa ra các nhánh hình xoắn ốc. Mỗi nhánh dài tới 1 triệu NAS. HMT của chúng ta cách tâm THNH 30.000 NAS. Trong THNH có 100 tỉ ngôi sao. HMT quay quanh THNH với v=250km/s , mất 220 -250 triệu năm mới hết 1 vòng - gọi là năm thiên hà hay năm vũ trụ.

Hình ảnh của THNH
http://www.envirotruth.org/images/graphics/suns_path.jpg http://www.vt-2004.org/Background/Infol2/vt2004-if-g5-fig2-small.jpg

[frostyheart]

IloveDucLyI nhiệt tình với box CLB thiên văn nhỉ. Mình cũng rất thích box này, nhưng mà chưa thấy ứng dụng thực sự của việc nghiên cứu cái này ngoài sự tò mò và do sở thích.

IloveDucLyI làm mod box Thiên văn này nhé. Hi vọng bạn sẽ cho mọi người thấy nhiều điều thú vị, không chỉ là sự tò mò, sở thích đơn thuần mà nó sẽ làm kích thích sức tìm tòi, sáng tạo to lớn của lớp trẻ. Nếu khó khăn trong hoạt động có thể tham khảo chị hell (mod box thiên văn bên vatlysupham)

[thienthanaoden]

Vâng ạ , em sẽ cố gắng ^^ Ước mơ lớn nhất của em là được làm nhà du hành vũ trụ , nhưng nó wa' khó đối với em => đành tìm hiểu về nó ^^.Cảm ơn anh đã tin tưởng !

[thienthanaoden]

Thiên hà :Andromeda - M31
Cách chúng ta ( NAS ) :2.200.000
Loại thiên hà :Sb

http://abyss.uoregon.edu/~js/images/M31.gif

Thiên hà :M32
Cách chúng ta ( NAS ) :2.300.000
Loại thiên hà :E2

http://upload.wikimedia.org/wikipedia/fr/5/5d/M32.jpg

Thiên hà :M33
Cách chúng ta ( NAS ) :2.400.000
Loại thiên hà :Sc

http://cassfos02.ucsd.edu/public/tutorial/images/m33.gif

Thiên hà :Wolf-Lundmark
Cách chúng ta ( NAS ) :4.290.000
Loại thiên hà :Irr

http://www.lowell.edu/users/dah/wlmubv.jpg

Thiên hà :M81
Cách chúng ta ( NAS ) :9.450.000
Loại thiên hà :Sb

http://www.munstermansuniverse.nl/GALAXY_S/m81.jpg

Thiên hà :Centaurus A
Cách chúng ta ( NAS ) :13.040.000
Loại thiên hà :E0

http://news.nationalgeographic.com/news/2003/06/images/030619_blackhole.jpg

Thiên hà :Pinwheel - M101
Cách chúng ta ( NAS ) :23.790.000
Loại thiên hà :Sc

http://www.astrosurf.com/skylink/deepsky/messier/M101.jpg

Thiên hà :Xoáy lốc - M51
Cách chúng ta ( NAS ) :29.340.000
Loại thiên hà :Sc

http://seds.lpl.arizona.edu/messier/large/m51.gif

[thienthanaoden]

Vì ko thể gửi nhìu hình 1 lúc => em gửi nhìu lần vậy ^^.

Thiên hà :NGC2841
Cách chúng ta ( NAS ) :37.490.000
Loại thiên hà :Sb

http://www.hs.uni-hamburg.de/DE/Oef/Stw/luehning/Galerie/NGC2841.jpg


Thiên hà :NGC1023
Cách chúng ta ( NAS ) :39.120.000
Loại thiên hà :E7

http://www.kepler.demon.co.uk/images/ccd_mx9/ngc1023.jpg


Thiên hà :NGC3184
Cách chúng ta ( NAS ) :42.380.000
Loại thiên hà :Sc

http://www.ne.jp/asahi/toru/matushita/HOSI/N3184sn.JPG

Thiên hà :NGC5866
Cách chúng ta ( NAS ) :42.380.000
Loại thiên hà :E6

http://supernova7.apsc.csi.cuny.edu/galaxy/NGC5866.gif

Thiên hà :M100
Cách chúng ta ( NAS ) :48.900.000
Loại thiên hà :Sc

http://www.physik.uni-goettingen.de/schule/Werbung/Stern/M100.jpg

Thiên hà :NGC6643
Cách chúng ta ( NAS ) :74.980.000
Loại thiên hà :Sc

http://www.kepler.demon.co.uk/images/ccd_mx9/ngc6643.jpg

Thiên hà :M77
Cách chúng ta ( NAS ) :81.500.000
Loại thiên hà :Sb

http://www.ast.cam.ac.uk/~jmi/images/m77.jpg

Thiên hà :NGC3938
Cách chúng ta ( NAS ) :94.540.000
Loại thiên hà:Sc

http://160.114.99.91/astrojan/Ngc/ngc3938.gif

Thiên hà : NGC2207
Cách chúng ta ( NAS ) : 114.100.000
Loại thiên hà : Sc

http://mywebpages.comcast.net/tzeldredge/images/ngc2207.jpg

[Quác]

Trong chòm sao Orion (Tráng sĩ) có 1 tinh vân là tinh vân Orion mà bằng mắt thường chúng ta có thể nhìn thấy rất rõ.

Cạnh chòm Taurus (Kim Ngưu) có cụm sao mờ của chòm sao Thất Nữ với 6 ngôi sao thành một vệt sáng dài. Nếu trời quang các bạn sẽ nhìn thấy dễ dàng và rất đẹp, thưc sự là rất đẹp (đang có mưa sao băng gần chòm sao đấy)

[thienthanaoden]

Trong chòm sao Orion (Tráng sĩ) có 1 tinh vân là tinh vân Orion mà bằng mắt thường chúng ta có thể nhìn thấy rất rõ.
Bổ sung 1 chút : trong tinh vân này , có rất nhiều ngôi sao trẻ và mới được hình thành !^^Và , trong chòm sao này còn có 1 tinh vân tối khá nổi tiếng là tinh vân Đầu ngựa.
http://www.starlightccd.com/doug/astronomy/people/jnewton/1996/horse-16.jpg

[thienthanaoden]

Nguồn http://tuanson.net.tc
Cảm ơn anh Sơn nhìu ^^
---------------------------------

Thiên hà

1. Khái niệm

Thiên hà (galaxy) là một tập hợp các thiên thể trong một phạm vi nhất định. Chúng liên kết lại với nhau do hấp dẫn lẫn nhau. Sự liên kết này tạo thành các xoáy trong đó các ngôi sao và các hành tinh của chúng đều quay quanh một tâm chung.

2. Phân loại thiên hà

Các thiên hà được phân chia thành một số loại như sau dựa vào hình dáng quan sát được của chúng:
+ Thiên hà xoắn (Spiral Galaxy): loại thiên hà này chiếm khoảng 60% trong tổng số các thiên hà đã quan sát được.
Kí hiệu: S
Cấu tạo của loại thiên hà này là gồm một khối đặc có mật độ lớn các sao ở giữa. Phần này có độ dày khá lớn, các sao chủ yếu là các sao già. Phần ngoài của phần trung tâm này là phần đĩa gồm các cánh tay xoè ra xung quanh chủ yếu là các sao trẻ mới hình thành và các đám khí , bụi. Tuỳ theo tính chất của phần trung tâm và các cánh tay khí bụi này mà ta phân biệt các loại thiên hà Sa, Sb và Sc.

+ Thiên hà elip (elliptical galaxy) chiếm khoảng 15% trong số các thiên hà đã quan sát được
Kí hiệu E.
Mức độ thuôn dài của loại thiên hà này được kí hiệu bởi các số từ 0 - 7 (tròn nhất là E0)
Đây là loại thiên hà sáng nhất trong vũ trụ. Chúng gồm chủ yếu là các sao già, gần như không có bụi, chỉ có khí với nhiệt độ khoảng 1 triệu độ. Thiên hà elip có khối lượng rất nặng, chúng có hình cầu hoặc hình elipxoit, tốc độ quay nhỏ, chỉ khoảng 100 km/s.

+Thiên hà thấu kính (lenticular galaxy) chiếm khoảng 20%
kí hiệu SO
Đây là loại thiên hà trung gian giữa thiên hà elip và thiên hà xoắn. Chúng gồm nhiều sao già, có một bầu trung tâm và đĩa gồm các sao tre phía ngoài nhưng không có sự xuất hiện các cánh tay sáng.


+Thiên hà không định hình (irregular galaxy) chiếm khoảng 3%
Kí hiệu Ir
Thiên hà này có dạng không xác định, thường giống như một đám các sao nhỏ, quay quanh một tâm chung nhưng lại có thể có nhiều tâm tạo sao.

+ Thiên hà lùn (dwarf galaxy)
Kí hiệu d
Kích thước rất nhỏ và mật độ cũng tương đối nhỏ so với các thiên hà khác. Về hình dáng, chúng cũng có hình elip, cầu, không định hình.


* Một số thiên hà có thể cặp đôi với nhau (double galaxy) giống như trường hợp của sao đôi (double star). Các thiên hà này thường là các thiên hà ở gần nhau, hấp dẫn làm chúng tương tác với nhàu và có thể quay quanh nhau. Trong nhiều trường hợp, một thiên hà lớn hơn có thể thu hút vật chất ở thiên hà đồng hành, thậm chí có thể nuốt chửng luôn bạn đồng hành của mình

*Quasar còn gọi là chuẩn tinh thể được phát hiện năm 1960. Ngày 5-8-1962, M.Schmith đã xác định được sự tồn tại của quasar khi nghiên cứu thiên thể 3C 273. Quasar là các thiên thể có đường kính dưới 1 năm ánh sáng nhưng lại là nguồn phát bức xạ mạnh nhất vũ trụ. Độ dịch chuyển về đỏ của phổ các quasar cho thấy chúng ở rất xa chúng ta và đang dịch chuyển ra xa với vận tốc rất lớn. Hiện nay đã phát hiện được hơn 3000 quasar, tất cả chúng đều có độ bức xạ rất cao và đang dịch chuyển ra xa chúng ta với vận tốc rất lớn (kỉ lục là quasar PC 1247 + 3460 đang dịch chuyển ra xa với vận tốc khoảng 94% tốc độ ánh sáng). Hiện nay vẫn chưa có một cách giải thích nào hoàn toàn thuyết phục về sự liên quan giữa khoảng cách của các quasar và tốc độ phát xạ của chúng. Hiện nhiều ý kiến cho rằng đó là nhân của thiên hà bức xạ rất lớn ở rất xa (nhân là một Black Hole đang phát xạ rất mạnh)

3. Cụm thiên hà, quần và siêu quần thiên hà

+ Cụm thiên hà gồm vài chục thiên hà liên kết với nhau bằng hấp dẫn. Kích thước của chúng từ 6 - 13 triệu năm ánh sáng và khối lượng 1000 - 10000 tỉ lần khối lượng Mặt Trời.
+ Quần thiên hà (cluster of galaxy) là một tập hợp rất dầy đặc gồm vài nghìn thiên hà liên kết với nhau. Nói đơn giản nó là một qui mô lớn hơn rất nhiều của cụm thiên hà. Kích thước của chúng từ 5 đến 60 triệu năm ánh sáng, khối lượng khoảng 1013 khối lượng Mặt Trời. Có hai loại quần chủ yếu là định hình và không định hình. Loại định hình có tâm và cí sự đối xứng cầu gồm chủ yếu các thiên hà elip và thấu kính. Loại không định hình không có tâm và đối xứng cầu, thường có kích thước nhỏ hơn loại kia.
+ Siêu quần thiên hà là tập hợp lớpn gồm nhiều cụm thiên hà, quần thiên hà và một vài thiên hà biệt lập. Siêu quần thiên hà thường có hình dẹt hoặc dài , thành chuỗi liên tiếp nhau, kích thước khoảng 300 - 500 triệu năm ánh sáng và khối lượng khoảng 1018 khối lượng Mặt Trời

* Cụm thiên hà địa phương

Thiên hà Milkyway của chúng ta cùng khoảng 30 thiên hà khác lân cận tập hợp thành "cụm thiên hà địa phương" (Local Group). Cụm địa phương này có hình một elipxoit, đường kính 7 - 10 triệu năm ánh sáng. Trong số các thiên hà thuộc cụm địa phương của chúng ta thì thiên hà Milkyway là thiên hà lớn thứ hai. Lớn nhất là thiên hà tinh vân M31 tức tinh vân tiên nữ (Andromeda). Đây là thiên thể xa nhất có thể nhìn thấy bắng mắt thường, M31 có 4 thiên hà lùn làm vệ tinh cho nó. Tiếp theo , lớn thứ 3 là thiên hà M33 (NGC 598). Các thiên hà còn lại hầu hết là thiên hà lùn bao quanh Milkyway và M31, M33.
Gần chúng ta nhất là 2 thiên hà không định hình gọi tên là 2 đám mây Magellan lớn và nhỏ. 2 thiên hà này được phát hiện bởi 1 thành viên trong đoàn thám hiểm của Magellan và thế là tự nhiên ngài Magellan được có tên trên 2 thiên hà.

http://crux.astr.ua.edu/gifimages/ngc4038.gif

[thienthanaoden]

Tinh vân (Nebula)

Theo như cách hiểu đơn giản và chính xác thì đólà các đám mây khí và bụi trong không gian được quan sát do chúng sáng hơn hoặc tối hơn nhiều nền bao quanh. Tuy nhiên, hiện nay chúng ta hiểu tinh vân theo một nghĩa rộng hơn. Do trước đây với các kính thiên văn quang học còn kém, các nhà thiên văn đã xác định và đặt tên cho một số tinh vân mà thực chất chúng không phải các đám khí bụi mà là cả một thiên hà. Ví dụ như tinh vân M31 thường được gọi là tinh vân tiên nữ (Andromeda) thực chất không phải một tinh vân theo định nghĩa trên mà là một thiên hà, thiên hà Andromeda là thiên hà lớn nhất trong cụm thiên hà địa phương của chúng ta. thiên hà Milkyway của chúng ta chỉ lớn thứ hai và thứ 3 là một thiên hà nữa cũng bị hiểu nhầm là tinh vân - M33.
Do vậy, hiện nay khái niệm tinh vân như nhắc đến ở trên được áp dụng đối với các tinh vân mới phát hiện, còn các thiên hà đã từng bị hiểu nhầm là tinh vân thì vẫn tiếp tục được gọi bằng cái tên là "tinh vân".

Nói chung có 2 loại tinh vân là tinh vân sáng và tinh vân tối (tức sáng và tối so với nền bao quanh nó mà ta quan sát được)

1 - Tinh vân sáng có thể có 2 nguyên nhân:
+ Tinh vân phát xạ: loại tinh vân mà thành phần khí và bụi của nó khi ở gần các ngôi sao lớn bị kích thích mạnh dẫn đến bị ion hoá và phát ra ánh sáng (sự phát sáng do kích thích này chắc các em lớp 12 cũng đã biết). Nhiệt độ ở tâm các tinh vân này có thể lên đến 8000 - 10000K, đường kính khoảng vài chục đến vài trăm LY (Light Year - năm ánh sáng). Một số tinh vân loại này tương đối nổi tiếng là tinh vân Orion (M42), tinh vân đại bàng (Eagle Nebula - M16)

Eagle Nebula

+ Tinh vân phản chiếu có được ánh sáng so với xung quanh do phản xạ ánh sáng đến từ các ngôi sao gần đó. Loại tinh vân này gồm các khí và bụi có khả năng phản xạ tốt ánh sáng. Ánh sáng của loại tinh vân này không mạnh như của các tinh vân phát xạ. Tuy nhiên loại tinh vân này có quang phỏ kiên tục (do ánh sáng là ánh sáng phản xạ) còn tinh vân phát xạ thì quang phổ có các vạch phát xạ (do sự phát xạ kích thích)
Ví dụ: tinh vân tua rua (Pleiades) - M45

2 Tinh vân tối: là loại tinh vân gồm khí và bụi không trong suốt, nó có thể cản hoặc hấp thụ ánh sáng đến với nó. Trên bầu trời, nó hiện lên là một bóng đen do ánh sáng từ các ngôi chiếu đến đã bị khí hấp thụ gần hết. Một ví dụ rất nổi tiếng về loại tinh vân này là tinh vân đầu ngựa trong chòm sao Orion (horse head nebula).

http://www.a-1writingandediting.writernetwork.com/images/A-1%20Editing%20Services%20horse%20head%20nebula4.jp g

Tinh vân có thể là những đám bụi tập hợp lại với nhau do háp dẫn (khối lượng chưa đủ để tạo thành một ngôi sao hay một thiên thể lớn), cũng có thể là vật chất được phóng ra do sự kết thúc của một ngôi sao (các nova và supernova). Tinh vân do một nova bình thường là một tinh vân hành tinh (Planetary Nebula), ngôi sao sau khi hết năng lượng, phóng ra xung quanh toàn bộ lớp vỏ khí của mình tạo thành các tinh vân hành tinh. Còn các vụ nổ supernova chỉ để lại các tàn tích rải rác phát xạ ra xung quanh, chúng trở thành các tinh vân phát xạ.

[thienthanaoden]

Tinh vân hình mắt mèo kỳ lạ và tương lai của mặt trời

http://vnexpress.net/Vietnam/Khoa-hoc/2001/01/3B9AD662/tinhvan.jpg
Tinh vân hình mắt mèo với ngôi sao trung tâm rực sáng.

Các nhà thiên văn học Mỹ vừa phát hiện ra một tinh vân hình mắt mèo đang lụi tàn với những bong bóng khí nóng khổng lồ xung quanh nó. Trong hàng tỷ năm tới, kết cục tương tự cũng có thể xảy ra với mặt trời của chúng ta .

Sử dụng các ảnh chụp tia X do đài thiên văn Chandra của NASA cung cấp, các nhà thiên văn học đã quan sát được vào sâu bên trong tinh vân hành tinh (planetary nebula) này. Họ tìm thấy một ngôi sao ở trung tâm trong giai đoạn cuối của sự sống đang phát ra năng lượng dưới dạng tia X.
Ảnh chụp của Tinh vân mắt mèo đã cho thấy một đám mây khí nóng xung quanh một ngôi sao sáng. Ngôi sao này đang bung ra vật liệu của nó và có khả năng sụp đổ thành một ngôi sao lùn trắng trong vài triệu năm tới.

Tổng hợp dữ liệu do kính thiên văn Hubble và Chandra gửi về, các nhà khoa học đã tạo ra một bức ảnh đầy màu sắc về giai đoạn cuối của tinh vân mắt mèo. Chandra ghi lại sự giải phóng tia X từ ngôi sao trung tâm và vùng bên trong của đám mây khí nóng, thể hiện trên ảnh bằng màu tím, trong khi Hubble phát hiện ra vật liệu lạnh hơn trong vùng sáng quang học, thể hiện bằng màu đỏ và xanh lá cây xung quanh đám mây nóng.

Bằng cách so sánh số liệu từ hai kính thiên văn, các nhà khoa học có thể nghiên cứu tương tác giữa đám mây nóng và tinh vân lạnh hơn.
Các tinh vân hành tinh được hình thành khi những ngôi sao đang tàn lụi trút bỏ lớp áo ngoài cùng của chúng. Cái tên “tinh vân hành tinh” có được là do trước đây các nhà khoa học sử dụng những kính thiên văn nhỏ, do vậy họ nghĩ rằng chúng giống như các hành tinh.

Tinh vân mắt mèo, cách trái đất chừng 3.000 năm ánh sáng. Nó được hình thành khoảng 1.000 năm trước đây. Nhiều nhà khoa học cho rằng mặt trời của chúng ta sẽ có số phận tương tự như tinh vân này trong hàng tỷ năm tới.

[thienthanaoden]

Tinh vân Con bọ trong mắt Hubble

http://vnexpress.net/Vietnam/Khoa-hoc/2004/05/3B9D232E/tv.jpg
Trong bức ảnh về tinh vân Con bọ, các bức tường khí nén được bộc lộ chi tiết chưa từng thấy.

Đài thiên văn vũ trụ Hubble vừa tiết lộ những chi tiết chưa từng thấy về tinh vân Con bọ (Bug) - một trong những tinh vân hành tinh sáng nhất được biết đến.

Theo Cơ quan vũ trụ châu Âu, trái tim sôi sục bằng khí nén của tinh vân này đang ẩn giấu một sao siêu nóng. Nhân của ngôi sao chưa từng được nhìn thấy trước đây. Nhiệt độ cực cao của nó đồng nghĩa với việc chúng ta chỉ có thể quan sát thấy nó trong dải phổ cực tím, xuyên qua một màn mây bụi.

Trong bức ảnh của Hubble, các bức tường bằng khí nóng vỡ tung ra từ một khối khí khổng lồ hình bánh rán bao xung quanh phần tâm tinh vân.

Về thực chất, một tinh vân là một ngôi sao đang giải phóng khí vào vũ trụ ở giai đoạn bùng sáng trước khi chết, tạo nên một số dạng vật thể tuyệt đẹp trên bầu trời. Ngoài đặc điểm chung này, tinh vân Con bọ còn rất hấp dẫn về mặt hóa học. Các quan sát cho thấy bụi bao quanh nó chứa carbonate như canxit, nước băng và sắt. Carbonate hình thành khi CO2 hòa tan vào nước lỏng (còn có thể hiểu là bằng chứng về sự tồn tại của nước lỏng). Nhưng Carbonate trong tinh vân dường như là sản phẩm của một quá trình bí ẩn khác, các nhà nghiên cứu lập luận.

Tinh vân Con bọ nằm ở phía nam của chòm sao Bọ cạp, cách trái đất 4.000 năm ánh sáng. Các nhà thiên văn phỏng đoán nó bị trục xuất khỏi chòm sao này khoảng 10.000 năm trước, nhưng họ chưa rõ quá trình hình thành của nó, hoặc bụi có thể sống sót bao lâu trong quá trình bốc hơi của ngôi sao trung tâm cực nóng.

Việc Hubble tiếp tục chuyển về những bức ảnh quý giá sẽ buộc NASA phải xem xét lại kế hoạch cho đài thiên văn này về hưu.

http://vnexpress.net/Vietnam/Khoa-hoc/2004/05/3B9D232E